Introduction: The objective of this study is to evaluate presence, grade and associated factors of hepatosteatosis detected in type 2 diabetic patients by liver ultrasound. Materials and Methods: 89 type 2 diabetic patients referred to our Internal Medicine Outpatient Unit were retrospectively included into our study. Liver ultrasound examination of type 2 diabetic patients were evaluated in terms of presence and grade of hepatosteatosis and factors associated with hepatosteatosis were also investigated. Results: Incidence of hepatosteatosis was 48% in diabetic patients included into our study. There was no statistically significant difference between patients with hepatosteatosis and without hepatosteatosis in terms of sex, age, height, weight and BMI measurements, glucose, Hemoglobin A1c (HbA1c), creatinine, Blood Urea Nitrogen (BUN), total cholesterol, high density lipoprotein cholesterol (HDL), low density lipoprotein cholesterol (LDL), Alanine aminotransferase (ALT), Aspartate aminotransferase (AST) levels and ALT/AST ratio (p>0,05). Mean serum triglyceride levels and mean waist circumference of patients with hepatosteatosis were statistically significantly higher relative to patients without hepatosteatosis (p=0,001). There was statistically significant 26.5% positive correlation between BMI and total cholesterol (r: 0,265; p: 0,013). In the liver ultrasound; the rate of statistically significant correlation between hepatosteatosis grade and ALT measurement, AST measurement, waist circumference, BMI measurement, total cholesterol levels, LDL cholesterol levels, triglyceride levels was respectively 32,0%(r=0,320; p=0,003; p<0,01), %33,6 (r=0,336; p=0,001; p<0,01), 36,7% (r=0,367; p=0,001; p<0,01), 21,2% (r=0,212 p=0,048; p<0,05), 28,2% (r=0,282; p=0,008; p<0,01), 23,8% (r=0,238; p=0,033; p<0,05), 40,7% (r=0,407; p=0,003; p<0,01). In the liver ultrasound examination hepatosteatosis was grade 1 in 31 patients, grade 2 in 15 patients and grade 3 in 4 patients. Conclusion: HS is common in type 2 diabetics. The risks of non-alcoloholic fatty live diseases at the later stages requires close monitoring of patients with type 2 diabetes in terms of fatty liver disease and associated metabolic factors such as high BMI, large waist circumference and high serum triglyceride levels should be treated.
Keywords: Type 2 diabetes, non- alcoholic fatty live disease.Amaç: Bu çalışmanın amacı tip 2 diyabetli hastalarda karaciğer ultrasonografisi ile saptanmış hepatosteatoz varlığını, derecesini ve hepatosteatoza eşlik eden faktörleri araştırmaktır. Materyal ve Method: Hastanemiz İç Hastalıkları Polikliniğine gelen 89 tip 2 diyabetik hasta retrospektif olarak çalışmaya dahil edildi. Tip 2 diyabetli hastalar karaciğer ultrasonografisinde hepatosteatoz varlığına ve derecesine göre değerlendirilerek hepatosteatoz ile ilişkili faktörler değerlendirildi. Bulgular: Çalışmamızda tip 2 diyabetli hastalarda hepatosteatoz sıklığı %48 olarak saptandı. Hepatosteatoz olan hastalarla olmayan hastaların cinsiyet, yaş, boy, kilo ve VKI ölçümleri, glukoz, Hemoglobin A1c (HbA1c), kreatinin, Kan üre azotu (BUN), Total kolesterol, yüksek yoğunluklu lipoprotein kolesterol (HDL), düşük yoğunluklu lipoprotein kolesterol (LDL), Alanin aminotransferaz (ALT), Aspartat aminotransferaz (AST), ALT/AST oranı ölçüm değeri ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). Hepatosteatoz olan hastaların serum trigliserid ölçümleri ortalaması, bel çevresi ölçümü ortalaması, hepatosteatoz olmayan hastaların ortalamasına göre istatistiksel olarak anlamlı yüksekti (p=0,001). VKI ile total kolesterol ölçümleri arasında pozitif yönde %26,5 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptandı (r: 0,265; p: 0,013). Karaciğer Ultrasonografisinde; hepatosteatoz derecesi ile ALT ölçüm değeri arasındaki %32,0 düzeyinde (r=0,320; p=0,003; p<0,01), AST ölçüm değeri arasındaki %33,6 düzeyinde (r=0,336; p=0,001; p<0,01), bel çevresi arasında %36,7 düzeyinde (r=0,367; p=0,001; p<0,01), VKİ ölçüm değeri arasında %21,2 düzeyinde (r=0,212 p=0,048; p<0,05), Total Kolesterol ölçümleri arasında %28,2 düzeyinde (r=0,282; p=0,008; p<0,01), LDL Kolesterol ölçümleri arasında %23,8 düzeyinde (r=0,238; p=0,033; p<0,05), Trigliserid ölçüm değeri arasında %40,7 düzeyinde (r=0,407; p=0,003; p<0,01) istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu. Karaciğer ultrasonografi incelemesinde; 31 hastada hepatosteatoz derecesi grade 1, 15 hastada hepatosteatoz derecesi grade 2 ve 4 hastada hepatosteatoz derecesi grade 3 olarak tespit edildi.
Anahtar Kelimeler: Tip 2 diyabet, non alkolik yağlı karaciğer, ultrasonografi